Báo cáo thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước được trình bày tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, đã đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước với các điểm đáng lưu ý dưới đây:
Về bối cảnh thế giới và trong nước:
Tình hình thế giới và khu vực dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, tạo thách thức và áp lực lớn lên chỉ đạo, điều hành kinh tế vĩ mô và phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Trong nước, khó khăn, thách thức và thời cơ thuận lợi đan xen. Đòi hỏi chúng ta phải quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 và Kế hoạch 5 năm 2021 - 2025.
Quan điểm chỉ đạo, điều hành có nét mới.
- Quán triệt và thực hiện nghiêm Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII và các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội.
- Tập trung thực hiện đồng bộ, hiệu quả Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, trong đó chú trọng 3 đột phá chiến lược, 6 nhiệm vụ trọng tâm và 12 nhóm giải pháp chủ yếu.
- Phát huy tinh thần chủ động, tích cực, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm; bảo đảm linh hoạt, kịp thời, hiệu quả trong chỉ đạo điều hành.
Nhấn mạnh tăng cường đoàn kết, thống nhất và phân cấp, phân quyền
- Nâng cao năng lực thực thi gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát; giữ gìn kỷ luật, kỷ cương hành chính.
- Tháo gỡ ngay những điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc; chủ động giải quyết theo thẩm quyền.
Bảo đảm ổn định chính trị - xã hội:
- Củng cố quốc phòng, an ninh; tăng cường đối ngoại, hội nhập quốc tế và đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, tạo đồng thuận xã hội; động viên, cổ vũ, khơi dậy tinh thần yêu nước, khát vọng vươn lên của doanh nghiệp, người dân và toàn xã hội.
Báo cáo này đánh giá một loạt các khía cạnh, từ kinh tế đến khoa học công nghệ, và đề xuất các giải pháp để đối mặt với thách thức và phát triển bền vững.
Chính sách tiền lương: Từ ngày 01/7/2024, sẽ thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Điều này bao gồm điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở
Có một số thay đổi về thuế trong ngân sách năm 2024:
- Giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT): Trong 6 tháng đầu năm (từ ngày 01/01 – 30/6/2024), thuế GTGT sẽ tiếp tục giảm 2% để hỗ trợ kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển. Các nhóm hàng hóa và dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% sẽ được giảm xuống 8%, trừ một số nhóm hàng hóa và dịch vụ như viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại và sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng, công nghệ thông tin, và một số sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
- Riêng thuế tối thiểu toàn cầu: Từ ngày 1/1/2024, Việt Nam sẽ áp thuế tối thiểu toàn cầu đối với các doanh nghiệp đa quốc gia có tổng doanh thu hợp nhất từ 750 triệu euro trở lên trong hai năm của 4 năm liền kề nhất. Thuế suất áp dụng là 15%
Đặc biệt, có một số điểm mới về quản lý đất và tài sản trên đất mà mọi người có thể quan tâm
- Đăng ký đất đai và quản lý hồ sơ địa chính: Các cơ quan quản lý đất đai sẽ tiếp tục cải thiện việc đăng ký đất đai và quản lý hồ sơ địa chính. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc quản lý tài sản đất đai.
- Thống kê và kiểm kê đất đai: Các cơ quan quản lý sẽ thực hiện thống kê và kiểm kê đất đai để cập nhật thông tin về diện tích, loại hình sử dụng, và tình trạng sử dụng. Điều này giúp quản lý tài sản đất đai một cách chính xác và hiệu quả.
- Xây dựng và quản lý hệ thống thông tin quốc gia về đất đai: Việc phát triển hệ thống thông tin quốc gia về đất đai sẽ được tập trung. Điều này giúp cung cấp thông tin đầy đủ và đáng tin cậy cho việc quản lý tài sản đất đai.
- Quản lý tài sản công gắn với đất: Tài sản công gắn với đất, bao gồm các trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp công lập và đất gắn với hạ tầng giao thông, sẽ được quản lý theo quy định. Điều này đảm bảo sử dụng đúng mục đích và hiệu quả tài sản đất công. Mặt khác còn có một số khuyến nghị để tối ưu hóa việc quản lý ngân sách như tăng cường công tác thu thuế, đảm bảo việc huy động nguồn thu được thực hiện đúng quy định và hiệu quả. Đảm bảo việc sử dụng nguồn vốn được phân bổ một cách hợp lý và hiệu quả. Tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Tăng cường công tác kiểm toán và thanh tra nhắm đảm bảo tính minh bạch và trung thực trong việc sử dụng ngân sách. Nâng cao chất lượng quản lý ngân sách thông qua phân tích rủi ro. Theo dõi và kiểm tra việc thực hiện ngân sách, phát hiện và xử lý vi phạm.
Đặc biệt, khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân thông qua giảm gánh nặng thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân, kích thích hoạt động kinh doanh và phát triển kinh tế.
Một số các ví dụ thể hiện sự nỗ lực và cam kết của Chính phủ Việt Nam trong việc đảm bảo an toàn, phát triển kinh tế và cải thiện đời sống xã hội Trong quý I năm 2024 có thể kể ra như sau:
- Chính sách mới về phòng, chống dịch COVID-19: Chính phủ đã ban hành các quy định mới nhằm thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19. Các biện pháp này bao gồm phân loại cấp độ dịch theo 4 cấp và đưa ra các tiêu chí đánh giá cấp độ dịch cụ thể, giúp các địa phương áp dụng các biện pháp hành chính phù hợp. Thủ tướng đã ký quyết định triển khai Phong trào thi đua đặc biệt “Cả nước đoàn kết, chung sức, đồng lòng thi đua phòng, chống và chiến thắng đại dịch COVID-19”. Mục tiêu của phong trào là phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, tập trung cao nhất mọi nguồn lực cho công tác phòng, chống đại dịch.
- Tăng cường phòng cháy, chữa cháy: Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức trực ban và phân công lực lượng ứng trực 24/24 giờ trong suốt mùa khô và các ngày nắng nóng. Điều này bao gồm việc bố trí các điểm chốt chặn, tuần tra canh gác ở những khu vực trọng điểm dễ xảy ra cháy rừng.
- Phát triển công nghiệp vật liệu xây dựng: Chính phủ đã tập trung vào việc phát triển mạnh mẽ ngành công nghiệp vật liệu xây dựng, hướng tới tiết kiệm năng lượng và tài nguyên khoáng sản, thân thiện với môi trường, và có hàm lượng công nghệ cao. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn tăng cường khả năng xuất khẩu vật liệu xây dựng cao cấp.
- Ngoại giao và hội nhập quốc tế: Chính phủ đã đóng góp vào kết quả đối ngoại nói chung và triển khai tích cực các thỏa thuận cấp cao. Công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế đã được thực hiện một cách chủ động, sáng tạo, và hiệu quả, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Những thành tựu này cho thấy sự nỗ lực không ngừng của Chính phủ trong việc đưa ra các chính sách và quyết sách kịp thời, phù hợp với tình hình thực tế, và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững cho đất nước.
- Chính sách vĩ mô: Việt Nam tiếp tục thực hiện các chính sách vĩ mô đã được áp dụng từ năm 2023 như giảm thuế VAT, hỗ trợ người tiêu dùng thông qua giảm phí, lệ phí, và thực hiện lộ trình cải cách tiền lương. Cam kết tại Hội nghị COP26: Việt Nam đã tham gia Sáng kiến Cộng đồng châu Á phát thải ròng bằng “0” do Nhật Bản khởi xướng, nhằm thúc đẩy giảm phát thải carbon và hợp tác chuyển dịch năng lượng.
- Phát triển bền vững: Việt Nam đã đạt được những tiến bộ kinh tế nổi bật, tham gia tích cực vào các chuỗi giá trị toàn cầu, và đặc biệt chú trọng đến việc hội nhập thương mại ngày càng thêm sâu sắc hơn.
- Chính phủ đã định hướng, năm 2024 với sự tiếp tục gia tăng sức mua tại thị trường nội địa của Mỹ, cơ hội gia tăng xuất khẩu của Việt Nam là rất lớn, đặc biệt là hàng nông sản và công nghiệp chế biến, chế tạo.
- Cũng trong năm nay, sự ấm lên của thị trường bất động sản sẽ giúp tăng tốc nhiều ngành nghề và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. Đối với du lịch, nếu có chính sách tích cực, sẽ tiếp tục gia tăng doanh thu trong năm 2024 và sẽ động lực cho sự tăng trưởng của nền kinh tế.
TsKH Trần Quang Thắng
www.doanhtri.net
