Chủ nhân giải Nobel Hóa học 2024 hy vọng nghiên cứu của họ sẽ mở ra cánh cửa mới cho nhiều đột phá khó tin, như thời gian thử nghiệm thuốc mới chỉ còn vài tháng thay vì cả thập kỷ.
Hôm 9/10, hai học giả người Mỹ David Baker và John Jumper cùng học giả người Anh Demis Hassabis được vinh danh nhờ giải mã cấu trúc protein, khối xây dựng sự sống. Hội đồng bình chọn đánh giá nghiên cứu của họ nắm giữ tiềm năng khổng lồ trong hàng loạt lĩnh vực, theo AFP. David Baker có công trong việc xây dựng những loại protein hoàn toàn mới, một thành tích gần như bất khả thi. Còn Demis Hassabis và John Jumper phát triển mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) giúp dự đoán cấu trúc của tất cả 200 triệu protein mà giới nghiên cứu đã nhận dạng.
Tại họp báo tổ chức ở London sau khi công bố giải Nobel Hóa học, Jumper chia sẻ giải thưởng "thể hiện sự hứa hẹn của sinh học vi tính". "Chúng tôi muốn biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn và chúng tôi có những công cụ cực kỳ hữu hiệu để làm điều đó. Trên hết, chúng tôi sẽ giúp mọi người khỏe mạnh nhờ công trình nghiên cứu kết hợp với AI. Tôi hy vọng đây là một tín hiệu mở ra cánh cửa cho nhiều đột phá khoa học khó tin", ông nói.
Nghiên cứu của họ có tầm quan trọng đặc biệt trong lĩnh vực phát hiện thuốc, theo Hassabis. Ông dự đoán thời gian phát triển và thử nghiệm thuốc sẽ rút ngắn từ gần một thập kỷ hoặc hơn xuống còn vài tháng.
AI đặc biệt hữu dụng đối với sinh học phân tử bởi nó có thể nhận dạng những mô hình mà con người chưa từng thấy, theo Jumper. "Y học là ngành rất khó bởi chúng ta chưa hiểu cách cơ thể hoạt động với độ phức tạp phi thường", Jumper chia sẻ. Nghiên cứu của ông và các đồng nghiệp giúp tiến thêm một bước hướng tới điều đó.
Hassabis, 48 tuổi, cho biết kinh nghiệm chơi cờ vua là nền tảng cho sự tinh thông về vi tính của ông, và khuyến khích những đứa trẻ đi theo lộ trình tương tự. Tuy nhiên, Hassabis vẫn lên tiếng cảnh báo về AI, điều mà ông mô tả "là một trong những công nghệ có khả năng biến đổi nhiều nhất trong lịch sử nhân loại.
"Nó có tiềm năng đem lại lợi ích cực lớn nhưng cũng có thể được sử dụng để gây hại. Chúng tôi thực sự trăn trở khi những hệ thống và kỹ thuật này trở nên ngày càng mạnh hơn. Tôi rất tin tưởng vào trí tuệ của con người, chỉ cần có đủ thời gian, tài nguyên và những người đủ thông minh, nhân loại có thể giải quyết nhiều vấn đề phức tạp nhất", Hassabis nói.
Nói về việc nhận giải Nobel, cả Jumper và Hassabis tiết lộ họ đều từ bỏ hy vọng nhận được điện thoại khi chỉ còn vài phút trước phần công bố giải. "Thật hài hước, tôi không nghĩ họ có số của chúng tôi. Vì vậy chúng tôi nhận được điện thoại rất muộn. Chúng tôi chỉ nghĩ điều đó sẽ không xảy ra", Hassabis chia sẻ.
Jumper nói ông vẫn chờ khi chỉ còn 30 phút. "Tôi quay sang vợ tôi và nói 'Chà, anh đoán là không phải năm nay. Và 30 giây sau, tôi nhận được cuộc gọi từ Thụy Điển và tôi hoàn toàn không thể tin được", ông kể lại.
Giải thưởng năm nay trị giá 11 triệu krona Thụy Điển (khoảng 1.060.800 USD), trong đó một nửa dành cho David Baker, nửa còn lại dành cho Demis Hassabis và John Jumper.
An Khang (Theo AFP) Báo VnExpress
